زمینه‌های واگرایی در روابط ترکیه و ارمنستان

ارمنستان در سال 1991 و با فروپاشی اتحاد شوروی استقلال خود را به‌دست آورد. از سال 1993 تاکنون مرزهایش با ترکیه بسته بوده و جو بی‌اعتمادی میان دو کشور همچنان قوی است. به استثنای سال 2009 و در جریان امضای پیمان‌ها، تاکنون تلاشی از سوی آن‌ها در بازگشایی مرزها و عادی‌سازی روابط صورت نگرفته است. هرچند نارضایتی‌هایی از سوی ارامنه در سازمان‌ها و مجامع غربی به‌دلیل بسته‌شدن مرزها از سوی ترکیه وجود داشته است. باتوجه به اهمیت این موضوع، این نوشتار درپی پاسخگویی به این پرسش اساسی است که سرمنشأ واگرایی موجود در روابط ارمنستان و ترکیه کجا است؟ در پاسخ به آن، این فرضیه مطرح شده است که مناقشة قره­باغ را می‌توان عامل اصلی قطع روابط دو کشور همسایه دانست و در کنار آن می‌توان به ادعاهای ارضی ارامنه و مسئلة نسل‌کشی اشاره کرد. این نوشتار ضمن بررسی اشغال قره‌باغ و تأثیر آن بر روابط ارمنستان و ترکیه به نقش ارامنة خارج از ارمنستان و مسئلة ادعاهای ارامنه در قطع روابط دو کشور پرداخته است. از یک‌سو، ارامنه در رابطه با ترکیه، ادعاهای ارضی دارند و از سوی دیگر مدعی هستند که مورد نسل‌کشی واقع شده‌اند. مسئله‌ای که ترکیه آن را رد می‌کند. در بخش پایانی نوشتار، به تلاش نافرجام دو کشور در عادی‌سازی روابط و امضای پیمان‌ها اشاره شده است. این نوشتار نشان می‌دهد که با توجه به مسائل موجود در شرایط کنونی، امکان عادی‌سازی رابطه بین دو کشور وجود ندارد.